سقوط نسبتاً شدید مهارت دانش‌آموزان ایرانی در درست‌خواندن فارسی
تاریخ انتشار: ۱۱ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۲۶۰۰۹۱
به گزارش حوزه سایر رسانه ها خبرگزاری تقریب، حسن ذوالفقاری، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس و مدیر گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی در یادداشتی با عنوان «آموزش درست‌خوانی و افزایش سواد خواندن در مدارس را جدی بگیریم» که در شماره اخیر خبرنامه این گروه منتشر شده، به ضعیف شدن مهارت خواندن در میان دانش‌آموزان اشاره و آماری تأمل‌برانگیز از آزمونی جهانی در این رابطه ارائه کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بنا بر آمار منتشر شده در این یادداشت، ایران با این نتیجه پایین‌تر از برخی از کشورهای منطقه مانند قزاقستان، امارت نشین دوبی، گرجستان، آذربایجان، امارات متحده عربی، بحرین و قطر قرار می‌گیرد. متن یادداشت این استاد دانشگاه را می‌توانید در ادامه بخوانید:
آموزش درست‌خوانی و افزایش سواد خواندن در مدارس را جدی بگیریم
در گذشته، یکی از درس‌های شاخه ادبیات فارسی در مدارس درس قرائت فارسی بود. این درس هم نمره مستقل داشت و هم کتاب جدا. کتاب شامل متون مهم ادبی برای خواندن و آموزش درست‌خوانی بود و آزمون آن هم شفاهی برگزار می‌شد. این اقدام بایسته بسیار درست و بجا بود، زیرا مهارت خواندن از مهارت‌های پایه به شمار می‌رود. خواندن جز آنکه درست و تند خواندن و فهم را تقویت می‌کند، اثر بسیار زیادی در دست‌نویسی و تقویت گنجینه واژگان دارد. نگارش کسانی که کتاب می‌خوانند بی‌عیب است. کتاب‌خوان‌ها سخنرانان خوبی هم هستند. آنان که فن بیان خوبی ندارند یا قادر به نوشتن نیستند، کم کتاب می‌خوانند. خواندن مادر مهارت‌هاست. دانش و فهم و قدرت اندیشه در کتاب‌خوان‌ها بسیار زیاد و فرهنگ آنان ستودنی است. انسان‌های بی‌اخلاق و مفسده‌جو و ناتوان در اداره زندگی، هیچگاه لذت خواندن را نچشیده‌اند. همچنین رشد فناوری‌های نوین و شبکه‌های مجازی و همه‌گیر شدن آن، به خصوص در ایران، ضرورت ترویج مهارت خواندن را دوچندان می‌کند. در یک کلام، همه ابعاد مادی و معنوی زندگی بشر به خواندن و رشد و افزایش آن بستگی دارد.
امروزه دانش‌آموزان و دانشجویان از خواندن متون ساده ناتوان هستند. بخشی از این ناتوانی به دلیل نگارش‌های نادرست، عدم نشانه‌گذاری متون و عوامل بیرونی دیگر است اما عمدتاً دلیل این ناتوانی آن است که دانشآموز مهارت‌ها و شگردهای درست خواندن را نیاموخته است. این موضوع به نظام آموزشی بازمی‌گردد. براساس اهداف برنامه درسی وزارت آموزش و پرورش، بهبود و پیشرفت سواد خواندن دانش‌آموزان از وظایف اصلی نظام آموزشی کشور به شمار می‌رود. ارتقای این مهارت، باید یکی از نتایج و پیادمدهای قطعی نظام‌های آموزش ابتدایی و متوسطه باشد؛ طوری که دیگر نیازمند برنامه‌های تکمیلی بهبود سواد خواندن دانش‌آموزان نباشیم.
در برنامه‌های درسی 40 سال گذشته، به دلیل کاهش ساعات درس زبان و ادبیات فارسی در مدارس، رفته‌رفته خواندن و نمره آن از چرخه آموزش رخت بربست. مسئولان و تصمیم‌گیران وزارت آموزش و پرورش هم بی توجه به عواقب نامطلوب کاهش ساعات درس ادبیات و زیان‌های جبران‌ناپذیر آن مثل آسیب به زبان ملی، باز بر طبل کاهش ساعات و افزودن مواد غیر ضروری در برنامه درسی کوفتند؛ بی‌آنکه بدانند ضعف در این درس به ضعف در تمام مواد درسی منجر می‌شود. از یاد نبریم خواندن ابزار پایه‌ای تمام دروس است. در کتاب‌‌های ابتدایی نیز در کتاب خواندن تمرین‌هایی مستقل و روان‌خوانی جای گرفت اما با توجه به ساعات اندک رسیدن به تمام اهداف کتاب ممکن نیست.
مقصود ما از مهارت خواندن، هم درست‌خوانی است؛ هم فهم و درک مطلب. اولی مقدمه و لازمه دومی به حساب می‌آید؛ زیرا برداشت نادرست از مطلب گاه به دلیل نادرست خواندن متن است. نتایج درک مطلب دانش‌آموزان هم بسیار ضعیف است. این ضعف را نتایج آزمون پرلز(2016)، نشان می‌دهد. در این آزمون بین‌المللی که 50 کشور جهان حضور داشتند، ایران با هشت هزار و 766 دانشآموز پایه چهارم دبستان، برای چهارمین دوره متوالی(2001، 2006، 2011، 2016) شرکت کرد. نتایج پرلز 2016 سقوط نسبتاً شدید عملکرد دانش‌آموزان ایران را نسبت به دوره‌های قبل نشان می‌دهد؛ بدین معنا که نمره میانگین دانش‌آموزان ایران 428 است؛ در حالی که میانگین استاندارد جهانی 500 و میانگین دوره قبل ایران 457 بوده است. البته نتایج مطالعه آموزش علوم و ریاضی (تیمز 2015) در پایه‌های چهارم و هشتم نسبت به دوره‌های قبل نیز با افت شدیدی همراه بوده که حکایت از اتفاقی معنادار و قابل تأمل در نظام آموزشی دارد. کارشناسان اذعان دارند که تغییرات نظام آموزشی می‌تواند از عوامل تأثیرگذار بر این اتفاق باشد.
در کنار نتایج کاهشی ایران، افزایش عملکرد کشورهای منطقه قابل توجه است. عملکرد دانش‌آموزان ایران از قزاقستان، فلسطین اشغالی، امارت نشین دوبی، گرجستان، آذربایجان، امارات متحده عربی، بحرین و قطر پایین‌تر و تقریباً مساوی عربستان سعودی و عمان است. در مجموع از نظر رسیدن به حداقل معیار، تنها شش کشور عملکرد بدتری نسبت به ایران داشته‌اند و با توجه به بحران نیروی انسانی در وزارت آموزش و پرورش ممکن است این نتایج در آینده نیز بدتر شود.
خواندن دو وجه دارد: اول فرهنگ و عادت به خواندن است و دوم مهارت درست‌خواندن که تا اولی به شکل یک عادت در فرد در نیاید، دومی بی‌فایده است. از سویی کودکان باید یاد بگیرند که بخوانند تا بعداً بتوانند بخوانند که یاد بگیرند. پس رابطه مستقیم و متقابلی بین «نگرش مثبت» دانش‌آموزان به خواندن و «توانایی خواندن» آنان وجود دارد. دانش‌‌آموزانی که «سواد خواندن» آنان مطلوب است اغلب والدینی دارند که خود اهل مطالعه‌اند و زمینه‌های مطالعات خارج از کلاس و آزاد را فراهم آورده‌اند؛ زیرا بدیهی است با این وقت کم در مدارس و افت مهارت‌ها و ضعف معلمان در آموزش و ده‌ها موضوع دیگر، مدرسه نمی‌تواند در خواندن کمک بیشتری کند. این نقصان را باید والدین با رواج فرهنگ کتاب‌خوانی در منزل رفع کنند. این عادت را باید خانواده و مدرسه و سایر نهادهای اجتماعی مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، صدا و سیما و مطبوعات ایجاد کنند.
یک راه مهم دیگر آموزش معلمان است. در مواد آموزشی معلمان درسی برای آموزش مهارت خواندن پیش‌بینی نشده است یا دوره‌های تخصصی ضمن خدمت هم برگزار نشده تا آنان را با روش‌های تقویت مهارت خواندن در دانش‌آموزان آشنا کند. معلمان باید بدانند خواندن انواعی دارد: خواندن خطابی، همخوانی، خواندن اجمالی، تندخوانی، لب‌خوانی، عبارت‌خوانی(گروه‌خوانی)، دقیق‌خوانی و ... .
در خواندن شعر دقایقی است که آموختنی است. متون کهن خوانش خود را دارد و متون جدید لوازم دیگری می‌طلبد. کاربرد انواع لحن(ستایشی، حماسی، توصیفی، طنزآمیز و ...) در خواندن نقش مهمی دارد و متن نیز اقتضائاتی. خواندن مراحلی دارد و روش‌هایی. معلم باید اختلالات و آسیب‌های خواندن مثل از ذهن خواندن، تکرار، اضافه‌خوانی، تغییر کلمات به میل خود و ... را بشناسد. با مشکلات نگارشی که عوارض آن را در خواندن نشان می‌هد آشنا باشد مثل درازنویسی، عدم کاربرد علایم سجاوندی، ابهام و کژتابی و ... . مهارت‌ها و عوامل کلامی و غیر کلامی درست‌خوانی مثل زبان بدن، شناخت آهنگ و درنگ و سایر عوامل زبرزنجیری، تسلط بر انواع متن، قدرت ادراک، شناخت اعلام و اسامی و تلفظ درست، کلمات دوخوانشی، درک وزن شعر را بداند. زیرساخت‌های خواندن و فهم مثل آشنایی با تفکر انتقادی را آموخته باشد. ...
انتهای پیام/
منبع: تقریب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۲۶۰۰۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آغاز ثبت‌نام کلاس اولی‌ها از چهارشنبه
به گزارش گروه اجتماعی ایسکانیوز، حمید طریفی حسینی معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه ثبت‌نام دانش‌آموزان پایه اول دبستان از ۱۹ اردیبهشت آغاز می‌شود، گفت: خانواده‌ها برای ثبت‌نام به دو روش الکترونیک و حضوری اقدام کنند. برای پیش ثبت‌نام الکترونیک باید به والدین باید به سامانه خدمات الکترونیک وزارت آموزش و پرورش به آدرس my.medu.ir یا my.gov.ir مراجعه کنند.
بیشتر بخوانید: برخورد قانونی با معلم بلاگرها در مدارس دولتی و غیردولتیوی در ادامه با اشاره به اینکه در آزمون استخدام آموزگار دوره ابتدایی که اسفند سال گذشته برگزار شد، ۶۳۶ هزار نفر شرکت کردند و ۲۸ هزار نفر پذیرش خواهند شد، افزود: سازو کار جذب و گزینش در دو سال گذشته تغییر کرده است و امسال معلمانی که رتبه استادی دارند در ارزیابی تکمیلی آزمون استخدامی به ما کمک می‌کنند.
۲۴۰ هزار ردیف استخدامی آموزش و پرورش در دو سالمعاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش بیان کرد: افراد پذیرفته شده در آزمون استخدامی باید دوره آموزشی را در دانشگاه فرهنگیان طی کنند؛ طی دو سال گذشته ۲۴۰ هزار ردیف استخدامی به آموزش و پرورش اعطا شد که یک پنجم نیروی انسانی وزارتخانه را شامل می‌شود و این باعث جریان یافتن خون تازه در رگ‌های آموزش و پرورش شد.
وی تأکید کرد: برنامه درسی مدارس باید متحول شود و به سمت آموزش مهارت زندگی در دوره ابتدایی برویم که این کار مهر امسال به صورت آزمایشی در پایه اول دبستان و در تعداد محدودی از مدارس انجام خواهد شد.
رویکرد آزمون‌های بین‌المللی با روش‌های مدارس ایران متفاوت استطریفی حسینی درباره دلایل عملکرد ضعیف دانش‌آموزان ایرانی در آزمون‌های بین المللی تیمز و پرلز گفت: این آزمون‌ها سطح سواد خواندن، ریاضی و علوم دانش‌آموزان پایه چهارم ابتدایی و هشتم را می‌سنجد و به نوعی آزمون‌های مهارتی هستند، محتوایی که در آزمون‌های تیمز و پرلز سنجش می‌شود، رویکرد متفاوتی با روش‌های مورد استفاده در مدارس ایران دارد.
نظام آموزشی ایران در بین نظام‌های آموزشی قدرتمند دنیاوی گفت: باید توجه داشت که نظام آموزشی ایران در بین نظام‌های آموزشی قوی دنیا قرار دارد و در المپیادهای جهانی بیش از ۲۰ مدال طلا داشتیم.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش مطرح کرد: در ایران تنوع قومیتی، فرهنگی و زبانی داریم و آزمون تیمز و پرلزمتناسب با شرایط فرهنگی و جغرافیایی ایران نیست و به دنبال طراحی آزمون بومی هستیم.
طریفی حسینی در پاسخ به این پرسش که دلایل نتایج ضعیف دانش‌آموزان ایرانی در بحث ریاضی و علوم در آزمون‌های بین المللی چیست، آیا هیچ بخشی نگران این عملکرد ضعیف نشده است؟ گفت: مطالعات بین المللی از جوانب مختلف مورد نقد هستند چون سوالات متناسب با نظام آموزشی کشورها نیست.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: مطالعات بین المللی می‌خواهند تمام نظام‌های آموزشی را مشابه کنند و کشورها باید خود را با شاخص‌های آنها تطبیق دهند؛ هم اکنون کشورهای مختلف دنیا متقاضی جذب فارغ التحصیلان مدارس ایران برای تحصیل در دانشگاه‌های خود هستند.
وی بیان کرد: روند اٌفت عملکرد دانش‌آموزان ایرانی در آزمون‌های بین‌المللی از گذشته وجود داشته است البته چند برنامه را برای تقویت سواد خواندن دانش‌آموزان اجرا کردیم از جمله طرح خوانا همچنین در مناطق دو زبانه طرح زبان‌آموزی پایه اول دبستان را اجرا کردیم.
سطح سواد دانش‌آموزان در مقایسه با گذشته افزایش یافته استطریفی حسینی درباره اینکه اگر بخواهیم سطح سواد دانش‌آموزان امروز را با ۱۰ سال گذشته مقایسه کنیم، آیا سطح سواد افزایش پیدا کرده است؟ گفت: قطعاً می‌گویم افزایش یافته است.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش درباره اینکه آیا برای این موضوع ارزیابی و مستنداتی دارید، گفت: هم اکنون نوع سواد متفاوت شده است، در گذشته خواندن و نوشتن مطرح بود البته هم اکنون هم توانایی نوشتن جزوی از سواد است اما دنیای امروز برمهارت تأکید دارد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا سنجه‌ای وجود دارد که بتوانیم عملکرد آموزش و پرورش را بسنجیم؟ عنوان کرد: سند تحول بنیادین چشم انداز را روشن کرده است و ایران می‌تواند جزو کشورهای پیشرو در نظام‌های آموزشی باشد چون سطح پوشش تحصیلی در دوره ابتدایی ۹۸ درصد است و در حوزه کیفیت، استانداردهای آموزشی مدارس ایران قابل مقایسه با سایر کشورها نیست همچنین تعداد معلمانی که امسال استخدام کردیم به اندازه تمام معلمان کشورهای اسکاندیناوی است.
طریفی حسینی ادامه داد: پراکندگی که در ایران به لحاظ زیر ساخت‌های آموزشی وجود دارد و سازو کار تأمین نیروی انسانی، بینظیر است و در مطالعات یونسکو، ایران به عنوان الگو در میان کشورهای منطقه مطرح می‌شود. ایران در برخی حوزه‌های آموزشی و سلامت، حرف برای گفتن دارد.
انتهای پیام/
کد خبر: 1229641 برچسب‌ها مدارس
نفر چهارم تنیس روی میز جهان مغلوب نوشاد عالمیان شد